18 juni 2023

Tijd om door te pakken

Het ZonMw Preventieprogramma 2023-2026 “Kennis voor preventie: juist nu!” is eind april 2023 van start gegaan. Het programma sluit aan op de regionale preventie infrastructuur en ondersteunt de ambities van het IZA en GALA. Daarnaast biedt het kansen aan GGD en AWPG voor regionale kennisontwikkeling en implementatie op het gebied van gezondheidsbevordering en preventie.

Kansen nog niet eerder zó groot geweest

De Covid pandemie heeft laten zien dat er een breed gedragen behoefte is aan een goede en structureel georganiseerde publieke gezondheidszorg. Het Preventieprogramma 2023-2026 speelt in op deze behoefte en de kansen die deze biedt voor de volksgezondheid. ZonMw wil met dit programma meer bereiken in kortere tijd en intensiveert daarom de zoektocht naar versnelling en vernieuwing. Bij nieuw onderzoek worden praktijk, beleid, opleidingen en burgers daarom vanaf het begin betrokken.

Gezond gedrag én gezonde omgeving

Het ZonMw Preventieprogramma is een doorlopend programma. In elke nieuwe periode wordt voortgebouwd op datgene wat in de vorige periode al is gestart of de resultaten daarvan. In de periode 2023-2026 wordt nieuwe kennis ontwikkeld en ingezet op de implementatie en toegankelijkheid van bestaande kennis. De focus daarbij ligt op gezonde leefstijl, gezond gedrag en het terugdringen van gezondheidsachterstanden. Daarnaast focust het programma op het versterken van een gezonde invloed vanuit de sociale, voedings- en digitale omgeving.

Versterken regionale preventie infrastructuur

In het programma is er een belangrijke plek voor versterking van regionale samenwerking en de bijbehorende kennisinfrastructuur. Dit is nodig, want de ambities in het IZA en GALA -om de beweging van Ziekte en Zorg naar Gezondheid en Gedrag te maken en tot meer regionale samenwerking te komen- vragen om versterking van de kennis- en adviesfunctie van GGD’en. Hierop bereiden GGD’en zich al voor, óók de GGD Haaglanden en GGD Hollands Midden. Ze willen samen met de AWPG NZH een belangrijke rol spelen als regionale schakel in de kennisinfrastructuur op het gebied van gezondheidsbevordering en preventie.

Invulling programma

Subsidies worden uitgezet in drie programmalijnen en één deelprogramma:

Programmalijn 1: Innovatie
Het doel is signaleren waar innovatie mogelijk is en vervolgens kansen voor vernieuwing en versnelling te creëren. Vernieuwing wordt gezocht in onderzoek naar nieuwe determinanten en aangrijpingspunten voor preventie, in innovatieve samenwerkingsvormen en in nieuwe onderzoeksmethodologie.
Programmalijn 2: Kennisbenutting en Implementatie
Het doel van deze programmalijn is het vergroten van de impact van kennis in de preventiepraktijk. Het gaat hierbij om het gebruik en de implementatie van bestaande aanpakken en (bewezen effectieve) interventies. Subsidierondes zijn gericht op gemeenten, GGD’en, (zorg)praktijk en opleidingen. Deze programmalijn legt prioriteit bij burgerparticipatie en burgerinitiatief, preventie infrastructuur over de domeinen heen en lerende professionals. Het versterken van de publieke gezondheid vraagt inspanningen gericht op systemisch en domein overstijgend werken van professionals van de GGD, de gemeente en van organisaties in de wijk.
Programmalijn 3: Effectiviteitsonderzoek
Het doel van de programmalijn Effectiviteitsonderzoek is onderzoek stimuleren naar de effectiviteit en doelmatigheid van preventieve interventies uit de relevante interventiedatabanken van RIVM, Movisie, GGD Appstore en NJi. Deze programmalijn legt de prioriteit bij de effectiviteit van de integrale aanpak, het toepassen van alternatieve onderzoeksmethoden op het effectiviteitsonderzoek (i.p.v. RCT) en thema’s en doelgroepen waarvoor nog onvoldoende kennis is over de effectiviteit van interventies én waarvan de praktijk aangeeft daar behoefte aan te hebben.
Deelprogramma Vroege opsporing
Het doel van het deelprogramma Vroege opsporing is optimalisatie van de huidige screeningspraktijk, de “gezonde” burger in staat stellen eigen keuzes te maken op het gebied van screening en de uitvoering van de bevolkingsonderzoeken naar kanker ondersteunen.

Subsidieoproepen

Het programma is gestart met een budget van € 43 miljoen. De subsidietoekenningen vinden plaats in de periode 2023 t/m 2026. Alle openstaande subsidieoproepen zijn te vinden in de ZonMw subsidiekalender.

Meer informatie

Nieuwsbericht ZonMw: Kennis voor preventie: juist nu!
Over het preventieprogramma 2023-2026
Bekijk hier de programmatekst