Terug naar overzicht

24 september 2020

Ondersteuning voor gemeenten: van landelijke nota gezondheidsbeleid naar lokaal beleid

Op 25 mei is de Landelijke nota gezondheidsbeleid 2020-2024 Gezondheid breed op de Agenda door staatsecretaris Blokhuis gepresenteerd aan de Tweede Kamer. De nota beschrijft de landelijke prioriteiten op het gebied van publieke gezondheid. Dit zijn Gezondheid in de fysieke en sociale leefomgeving, Gezondheidsachterstanden verkleinen, Druk op het dagelijks leven bij jeugd en jongvolwassenen en Vitaal ouder worden.

De landelijke nota gezondheidsbeleid is vaak richtinggevend voor de invulling van de lokale nota’s in gemeenten, als onderdeel van de vierjarige beleidscyclus volksgezondheid. Maar de uitdagingen voor gemeenten zijn groot.

Integraal gezondheidsbeleid

Eén uitdaging voor gemeenten is om gezondheid breed op de agenda te krijgen. De problemen die achter een verminderde gezondheid schuilgaan, gaan immers verder dan het gezondheidsdomein. Denk aan: armoede, laag inkomen, werkeloosheid of ongunstige leefomstandigheden dat van invloed is op de (ervaren) gezondheid. Dat vraagt om samenhang en afstemming van beleidsmaatregelen of activiteiten over de verschillende domeinen heen (zoals het sociaal, fysiek en zorgdomein) ofwel Integraal Gezondheidsbeleid (IGB). Internationaal wordt hiervoor de term Health In All Policies (HiAP) gebruikt.

Staatssecretaris Blokhuis:
Gezondheid staat daarbij nooit op zichzelf. Als we willen dat mensen zich op hun gemak voelen in hun wijk en worden uitgedaagd om te bewegen en sociaal mee te doen, moeten we bijvoorbeeld ook zorgen dat er meer aandacht komt voor gezondheid in de ruimtelijke ordening.

Veelheid aan thema’s

Een andere uitdaging is de veelheid aan thema’s. Naast de landelijk nota spelen er verschillende ontwikkelingen die ook van belang zijn voor het lokale gezondheidsbeleid zoals het landelijk Preventieakkoord, gericht op het terugdringen van roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik, de Omgevingswet die kansen biedt om lokaal gezondheidsbeleid en leefomgeving sterker te verbinden en het Nationaal Sportakkoord.

Het is moeilijk voor gemeenten om door de bomen het bos nog te zien en bij de vertaling naar lokaal niveau te blijven zorgen voor samenhang. Ook het zoeken naar middelen voor uitvoering van beleid blijft een grote uitdaging. De beleidsadviseurs van de GGD kunnen gemeenten hierbij ondersteunen.

Wilt u advies van uw regionale GGD ??

Werkt u bij een gemeente en wilt u graag advies over het gezondheidsbeleid van uw gemeente? Duiding bij lokale en regionale onderzoekscijfers of weten wat de mogelijkheden zijn op het gebied van gezondheidspreventie? De beleidsadviseurs van uw regionale GGD helpen u graag verder. Ook andere beleidsterreinen van de gemeenten kunnen een beroep doen op de GGD, mits ze een relatie hebben met de publieke gezondheid.

Contactpersonen
♦    GGD Haaglanden: Jacqueline van der Marel Jacqueline.vanderMarel@ggdhaaglanden.nl
♦    GGD Hollands Midden: Désirée Stolker DStolker@ggdhm.nl | Irene Lottman ILottman@ggdhm.nl

Advies RIVM, VNG en heel veel informatie op internet

Ook het RIVM en VNG bieden gemeenten ondersteuning bij het opstellen van Lokale Preventieakkoorden. Het RIVM biedt naast uitgebreide informatie en stappenplannen op internet ook advies op maat, variërend van een adviestraject (20-30 uur) tot lezingen en workshops. Meer informatie vindt u hier. Meer informatie over het VNG Ondersteuningsteam Lokale Preventieakkoorden vindt u hier.

Meer informatie op internet
♦    RIVM webpagina’s: Gezonde Gemeente en Gezonde leefomgeving
♦    Pharos ‘Gezondheidsverschillen duurzaam aanpakken – 9 principes voor een werkzame strategie’
♦    VNG startpagina Aan de Slag met lokaal gezondheidsbeleid
♦    Het Kennislab Alles is Gezondheid