9 juni 2024
Navigeer direct naar:
LEESTIP voor wie samenwerkt aan de transformatie van zorg naar gezondheid!
Het RIVM, Vilans en het Nivel hebben in opdracht van ZonMw drie kennissyntheses opgeleverd met inzichten, voorbeelden, tools en tips bij het werken aan de juiste zorg op de juiste plek. Deze zijn gebundeld in het rapport “Kennissynthese Juiste Zorg Op de Juiste Plek”. Wetenschappelijke- en praktische kennis over de volgende drie onderwerpen is state-of-the-art bij elkaar gebracht.
1. De doelen, inrichting en (methoden van) monitoring en evaluatie van domeinoverstijgende samenwerkingsverbanden.
Uitgevoerd door het RIVM. Het rapport gaat in op wat onder een van domeinoverstijgende samenwerkingsverband (DSV) wordt verstaan, het kiezen van de juiste doelen en doelgroepen, het proces van inrichten van een DSV en het monitoren en evalueren van de samenwerking en de gestelde doelen binnen een DSV.
2. Het organiseren van integrale gezondheidszorg op regionaal niveau (integrated care).
Uitgevoerd door Vilans. We spreken van integrale zorg wanneer zorg en ondersteuning in samenhang worden georganiseerd rond een individueel persoon of groep personen (en hun sociale netwerk), waarbij grenzen tussen organisaties of domeinen geen beperking meer vormen.
3. De bekostiging van domeinoverstijgende samenwerking.
Uitgevoerd door het Nivel. Deze studie adresseert de problemen die in de praktijk worden ervaren bij domeinoverstijgende samenwerking door knelpunten in het huidige bekostigingssysteem en mogelijke oplossingen te beschrijven.
De kennissyntheses zijn nu breed beschikbaar en inspirerend voor iedereen die ook werkt aan thema’s als Juiste Zorg Op de Juiste Plek, passende zorg, domeinoverstijgend samenwerken en de transformatie naar een toekomstbestendig gezondheidssysteem. De onderzoekers raden de sleutelsspelers binnen bestaande en nieuwe samenwerkingsverbanden aan om deze lessen te zien als basis voor verdere ontwikkelingen in de transformatie naar een toekomstbestendig gezondheidssysteem, in de context van het IZA en andere gezamenlijke akkoorden die raken aan de transformatiebeweging in zorg en ondersteuning.
De afgelopen jaren heeft de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) ons belangrijke nieuwe gezichtspunten en oplossingsrichtingen op het snijvlak van volksgezondheid, zorg en samenleving aangereikt. Denk aan het rapport ‘Van overleven naar bloeien’ over bestaanszekerheid voorkomen en verminderen en over de psychologische basisbehoeften van mensen: autonomie, competentie en verbondenheid. De Raad komt nu met een nieuwe werkagenda 2024-2028. Ook de komende jaren mogen we inspirerende en tegelijkertijd noodzakelijke adviezen van hen verwachten.
De samenleving is volop in beweging en staat voor grote opgaven. Grenzen van zorg en ondersteuning komen in beeld, de volksgezondheid staat onder druk en verschillen in de samenleving worden steeds zichtbaarder. Oplossingen zitten niet in ‘beter te doen wat we al deden’ of door de inzet van nog meer middelen. De Raad signaleert dat er meer dan ooit behoefte is aan hoopvolle en realistische perspectieven. De RVS werkagenda voor 2024-2028 bevat drie belangrijke opgaven:
1. Onbegrensd zorgen? Omgaan met grenzen aan zorgen en verbeteren.
De RVS richt zich met de Werkagenda 2024-2028 op vraagstukken waarbij het gesprek over grenzen aan zorgen en verbeteren beladen of ingewikkeld is. We kijken naar praktijken en sectoren waar deze grenzen urgent en voelbaar zijn zoals in de ouderenzorg en in de eerstelijnszorg. Ook diagnose-expansie, toegang tot zorg voor iedereen en de belofte van de wetenschap staan op de agenda.
2. Iedereen gezond? Breed investeren in volksgezondheid.
In de maatschappij wordt gezondheid nog altijd gezien als een individuele prestatie, maar niet iedereen heeft de mogelijkheid om ‘gezonde keuzes’ te maken. Door gezondheid niet alleen als doel, maar ook als basis voor een gezonde samenleving te positioneren, verbreden we ons denken over de wisselwerking tussen volksgezondheid en samenleving. Eén van de onderwerpen op de agenda is dan ook Gezondheidsdoelen als katalysator voor health in and for all policies.
3. Goed (samen)leven? Versterken van maatschappelijke bindingen.
Hoe kunnen maatschappelijke bindingen in de samenleving versterkt worden, niet alleen tussen burgers onderling, maar ook tussen burgers en maatschappelijke instituties? De RVS wil inzichten aandragen over wat er nodig is om maatschappelijke bindingen te versterken en ervoor te zorgen dat iedereen mee kan doen. Onderwerpen op de agenda zijn o.a. Ruimte voor burgerinitiatief, Meedoen met een lager IQ in een steeds complexere samenleving en Mentale volksgezondheid.
Om mentale gezondheid te bevorderen, benadrukken experts wereldwijd de noodzaak van een aanpak die niet alleen de gezondheidszorg omvat, maar álle beleidsdomeinen. Dit noemt men de Mental Health in All Policies ofwel MHiAP benadering. Ook in het IZA en GALA zien we deze benadering terugkomen. Maar hoe werkt zo’n benadering in de praktijk? Het Trimbos-instituut lanceert een kennisbundeling over dit onderwerp die eerste handvatten biedt om aan de slag te gaan met mentale gezondheid in alle beleidsdomeinen.
Het rapport “Mentale Gezondheid in alle beleidsterreinen. Achtergrond en adviezen voor landelijk beleid” benadrukt de relevantie van MHiAP in het huidige beleidsklimaat en schetst de voordelen maar ook de uitdagingen voor implementatie. De kernprincipes en oorsprong van deze benadering worden beschreven en er worden aanbevelingen gedaan voor het implementeren van MHiAP, zoals het starten met een gedeelde visie, het ontwikkelen van concrete samenwerkingsprojecten en het meten van beleidseffecten met behulp van tools zoals de Mental Health Impact Assessment (MHIA).
Dit rapport is een eerste advies over het starten met de implementatie van MHiAP, inclusief voorbeelden uit andere landen en wat we daarvan kunnen leren. De auteurs concluderen dat starten met MHiAP makkelijker zal zijn in lokaal beleid in gemeenten dan in nationaal beleid. Een vervolgstap is om gemeenten te ondersteunen met concrete adviezen en tools hoe ze implementatie en evaluatie van deze beleidsbenadering passend kunnen maken voor hun lokale context. In de toekomst zal er een vervolg worden opgesteld met meer handvatten en adviezen voor de implementatie.
De wetenschappelijke NFU-commissie Preventie analyseert in deze paper de kennisinfrastructuur rondom preventie en presenteert aanbevelingen voor het versterken daarvan. NFU staat voor Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra. Vanuit het LUMC is prof. dr. Jessica Kiefte-de Jonge aangesloten.
De analyse van de NFU commissie focust op de transfer- en implementatiefase van kennis. De stappen in deze fasen zijn over het algemeen: het samenbrengen van kennis, de integratie van kennis in richtlijnen voor uitvoering van de publieke preventie, integratie van kennis in het onderwijs, verankering in professioneel handelen in de publieke gezondheidszorg en het monitoren van effecten. Voor iedere stap zijn de knelpunten beschreven en wordt de rol van de umc’s benoemd.
Op basis van de analyse van knelpunten worden er aanbevelingen gedaan. Deze zijn erop gericht om het wetenschappelijke bewijs goed door te laten stromen in de kenniscyclus, zodat er een lerend systeem ontstaat op het thema preventie, zowel in de curatieve als de publieke gezondheidszorg. De focus in die aanbevelingen ligt op de rol van umc’s waarbij uitdrukkelijk de samenwerking met andere partijen wordt gezocht, waaronder GGD en Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid.
1. Organiseer het proces van kennisbundeling op preventie en richtlijnen meer systematisch. Zo bevorderen we dat richtlijnen programmatisch worden ontwikkeld en wetenschappelijke kennis op het gebied van preventie systematisch in de praktijk wordt geïntegreerd.
2. Veranker regionale leerwerkplaatsen en bed de opleiding tot artsen in de publieke gezondheidszorg (Arts M+G) in de academie in. Zo bevorderen we dat de publieke gezondheidszorg haar handelen op het best mogelijke wetenschappelijke bewijs baseert.
3. Lopende initiatieven voor de ontwikkeling van data-infrastructuren moeten populatiegegevens omvatten. Het gaat hierbij om zowel het medisch als het sociaal domein, met integratie van de bestaande cohort studies. Zo kunnen we de implementatie van preventie en de effecten op de gezondheidsuitkomsten beter monitoren.
© 2024 awpg Lumens. Alle rechten voorbehouden / Disclaimer / Privacy / Realisatie: Lemon